Bizans’ın ihtişamlı sarayından kalan günlük yaşam, doğa ve mitolojik tasvirli mozaikleri
Bizans Büyük Sarayı’nın revaklı avlusunun kuzeydoğu bölümünde, 1935’te başlayan kazılarla ortaya çıkan muhteşem mozaikler; hem sanatsal hem de sahnelerin betimlenmesi açısından çok zengindir. Büyük Saray Mozaikleri Müzesi’nde sergilenen eserler, M.S. 450-550 yılları arasına tarihlenmekte olup, mozaik konuları günlük hayat doğa ve mitolojiden alınan tasvirlerden oluşması sebebiyle farklılık göstermektedir. Çağın önde gelen ustaları başkanlığında hazırlanan mozaik tasvirler, şüphesiz canlılığını yine usta sanatçıların elinden çıkmasına borçludur.
Büyük Saray Mozaikleri Müzesi; Sultan Ahmet Camii Külliyesi’nde Arasta Pazarı2nın içinde yer alan Bizans Dönemine ait Büyük Saray’ın revaklı avlusunun kuzeydoğu bölümünde, kısmen sağlam kalan mozaik taban döşemesinin ortaya çıkartılması ile oluşmuştur. Müze, 1979 yılından bu yana Ayasofya Müzesi Müdürlüğü’ne bağlı birimdir. 1982 yılında başlanan restorasyon ve konservasyon çalışmaları ise 1997 yılında tamamlanmıştır.
Mozaik taşları ortalama 5 mm boyutlarında kireçtaşı, pişmiş toprak ve renkli taşlardan oluşmaktadır. Fondaki beyaz mermer kısımlarında ise ‘balık pulu’ tekniği uygulanmıştır. Mermer parçaları arasına ‘Opus Vermikülatun’ tarzındaki tasvirler yerleştirilmiş, tasvirlerin etrafı ise konturlarla sınırlanmıştır. Mozaiklerde 150 insan ve hayvan figürü ile 90 farklı tema yer almaktadır. Mozaik tasvirler arasında en göze çarpanlar ise; kartal ve yılan mücadelesi, deve sırtında çocuklar, kertenkele yiyen griphon, fil ve aslan mücadelesi, bir kısrağın tayını emzirmesi, kaz güden çocuklar, keçi sağan adam, eşeğine yem veren çocuk, testi taşıyan genç kız, elma yiyen ayılar ve avcı kaplan mücadelesini betimleyen sahnelerdir.
